Renowacja słynnej mozaiki. Knapp zniknął z Auli UMK

Słynna mozaika Stefana Knappa z gmachu Auli UMK w Toruniu obecnie przechodzi konserwację. Poszczególne elementy konstrukcji wymagają częściowej rekonstrukcji oraz renowacji. Przyjrzeliśmy się jak wyglądają prace konserwatorskie „od kuchni”.

Kosmiczna instalacja

Stefan Knapp zastosował i opatentował technikę malowania emalią w dużych konstrukcjach malarskich, przeznaczonych do dekoracji budynków. Ponadto jedną ze swoich instalacji podarował toruńskiej uczelni z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika. Praca artystyczna składa się z: wizerunku Kopernika, zegara słonecznego oraz kompozycji rzeźbiarskiej, symbolizującej układ ciał niebieskich.

Do niedawna mogliśmy podziwiać ją na gmachu Auli UMK. Obecnie przechodzi renowację która nada instalacji nowego blasku.

Po demontażu okładziny poświęciliśmy kilka dni na dokumentacje fotograficzną. Następnie przystąpiliśmy do prób oczyszczenia poszczególnych elementów. Zastanawialiśmy się jaką technikę użyć, by ją jak najbardziej efektywnie i bezpiecznie oczyścić – mówi Anna Zaręba, koordynatorka projektu, pracowniczka Wydziału Sztuk Pięknych UMK w Toruniu, Katedry Konserwacji i Restauracji Architektury i Rzeźby.

Złożonym zagadnieniem było podłoże metalowe i wykończenia w postaci emalii (tworzywa pochodzącego od szkliw). Stąd pewne zabiegi, które są korzystne dla metalu, niekoniecznie będą dobrze wpływały na szkliwo. Kluczowe było dobranie odpowiedniej metody czyszczenia – dodaje Anna Zaręba.

Mozaika Knappa do czyszczenia

Przed przystąpieniem do prac konserwatorskich istotnym elementem jest wyczyszczenie i zabezpieczenie poszczególnych elementów konstrukcji.

Najbardziej obawialiśmy się zacieków. Na szczęście po dokładnym zbadaniu poszczególnych elementów okazało się, że to zabrudzenia wynikające z zardzewiałej  konstrukcji metalowej.

Początek prac rozpoczynamy od zdejmowania zabrudzeń. Dodatkowo zabezpieczamy emalię przed zarysowaniami. Następnie piaskujemy najbardziej skorodowane miejsca. Co więcej zakończenie piaskowania wymaga kolejnego czyszczenia.  Na zakończenie przystępujemy do zabezpieczenia odsłoniętego metalu oraz inhibicji korozji w obrębie całej emalii – dodaje Anna Zaręba.

Konserwator jest jak saper

Prace konserwatorskie wymagają dokładności i ostrożności. Dziewięcioosobowa grupa studentów dokłada wszelkich starań by nie naruszyć konstrukcji podniszczonych elementów.

Cała mozaika składa się z 250 elementów. Najwięcej problemów sprawiają „bąbelki” czyli małe panele Knappa. W związku z tym, że nie są one wykonane metodą wytłaczania, a spawania. W tym przypadku jest tam więcej złączeń, pęknięć oraz źródeł korozji.

Mamy niestety bardzo dużo uszkodzonych elementów. Z tego powodu wypełniamy owe miejsca kitem, który zostanie idealnie wygładzony. Następnie starannie zrekonstruujemy sposób malowania poszczególnych elementów – dodaje Anna Zaręba.

Podsumowując, prace renowacyjne potrwają do 16. listopada. Następnie z pomocą pracowników technicznych UMK instalacja Knappa powróci na elewację Auli UMK.

Więcej na temat sztuki znajdziecie: TUTAJ

(AS)