„Tłuste” Kujawy i Pomorze. Ruchańce, amoniaczki i jabłecznik po kujawsku [PRZEPISY]

Amoniaczki, ruchańce czy chrusty. Takie nazwy noszą lokalne przysmaki, które można upiec w tłusty czwartek. Urząd Marszałkowski w Toruniu promuje regionalne przepisy z Kujaw i Pomorza. Istnieje Lista Produktów Tradycyjnych, na której znajdziemy także 20 wyrobów piekarniczych i cukierniczych. Urzędnicy opublikowali przepisy, które znajdziecie również na naszej stronie.

Przepis na amoniaczki

Zacznijmy od drobnych ciasteczek z posypką cukrową.

Składniki:

• mąka krupczatka
• mąka tortowa
• margaryna Palma
• masło
• śmietana kwaśna (kremówka)
• żółtka jaj
• cukier
• cukier waniliowy
• olejek zapachowy (np. pomarańczowy)
• budyń śmietankowy
• amoniak

Wymieszanie składników na ciasto: dwa budynie śmietankowe łączymy z 1,5 kg mąki krupczatki i 1,5 kg mąki tortowej. Dodajemy 1 litr kwaśnej śmietany, 1 kostkę masła, 1 kostkę margaryny Palmy. 2,5 szklanki cukru i 3 opakowania cukru waniliowego ucieramy z 14 żółtkami jaj i dodajemy do masy, którą utworzyliśmy z tłuszczy, śmietany i mąki. Następnie dodajemy sparzony gorącą wodą amoniak (2-3 łyżki) i olejek zapachowy.

Wyrabianie ciasta: wyrabiamy je tak długo, aż będzie odchodzić od dłoni. Wyrabiając, dodajemy jeszcze około 0,5 kg mąki tortowej.

Rozwałkowanie ciasta: brać małe porcje i rozwałkować bardzo cienko. Ciasto rozwałkowane posypać cukrem.

Wykrawanie ciasteczek: można je wykroić w różny sposób. Najczęściej używa się do wykrawania specjalnego radełka używanego w kuchni kujawskiej od dawna (jest to przyrząd tradycyjny). Wycinamy amoniaczki w kształcie rombu lub innym.

Pieczenie: w temperaturze 220°C na złotawy kolor (około 20 minut).

Podsumowując dodajmy, że przepis na amoniaczki stworzyła gospodyni z Kaniewa (gmina Bądkowo, powiat aleksandrowski).

Czytaj też: Pyszna zupa grzybowa z kwaśną śmietaną i chrupiącymi pieczarkami [PRZEPIS]

Przepis na ruchańce drożdżowe z powiatu radziejowskiego

Składniki:

• drożdże – zakupione w sklepie, kiedyś kupowano suszone drożdże
• olej rzepakowy lub smalec – zakupiony w sklepie, najczęściej używano oleju pochodzącego z zakładów tłuszczowych w Kruszwicy
• mąka pszenna – mąka pochodzi z lokalnego młyna w Krzywosądzy
• masło
• mleko – surowe, lekko podgrzane, od krów z lokalnych gospodarstw rolnych, używane także kozie mleko pochodzące z udoju własnej kozy
• jajka kurze – od kur swojego chowu
• cukier, cukier puder, sól

Wykonanie: W małej miseczce zrobić rozczyn drożdżowy: ok. 5 dag drożdży rozetrzeć z 1 łyżką cukru, 1 łyżką mąki oraz 1 łyżką surowego, podgrzanego mleka. Wymieszać, zostawić w ciepłym
miejscu do wyrośnięcia. Do drugiej, większej miski wsypać około 2 szklanek mąki. Całe jajka roztrzepać z resztą cukru i szczyptą soli. Wymieszać z mąką.

Do garnka wlać: szklankę mleka (bez 1 łyżki użytej do rozczynu drożdżowego), dołożyć 3 łyżki masła. Następnie składniki w garnku podgrzać na małym ogniu, mieszając poczekać, aż roztopi się tłuszcz. Po rozpuszczeniu masła w podgrzewanym mleku całość wlać do wcześniej przygotowanej mąki wymieszanej z jajkami. Wszystko wymieszać drewnianą łyżką, tzw. warząchewką. Sprawdzamy, czy ciasto nie jest za rzadkie, jeżeli tak dosypujemy mąki. Mąki dodać tyle, ile wgnieciemy do ciasta – ciasto musi odchodzić od ręki.

Gotowe ciasto podsypać trochę pod spodem mąką, przykryć ściereczką na chwilę. Następnie gotowe ciasto rwiemy ręką po kawałku i rozpłaszczamy na drugiej dłoni posypanej mąką, uformowany placek odkładamy na ściereczkę posypaną odrobiną mąki. Przygotować patelnię i tłuszcz do pieczenia. Na patelnię wlewamy niewiele tłuszczu, aby sięgał do połowy placka. Placki czekając na upieczenie podrosły, dlatego kładąc je na gorący tłuszcz powtórnie spłaszczamy. Piec wolniutko z dwóch stron na małym ogniu, aby placki się przepiekły. Po upieczeniu placki rozłożyć, posypać cukrem pudrem.

To receptura stworzona przez Irenę Szałek z Koła Gospodyń Wiejskich w Kościelnej Wsi, gmina Osięciny (powiat radziejowski).

Tłusty czwartek w naszym regionie. Przepis na jabłecznik kujawski

Składniki:

• kostka margaryny
• szklanka cukru
• 3 szklanki mąki
• 5 żółtek
• 1 łyżka smalcu
• 3 łyżki płaskie kwaśnej, gęstej śmietany
• 2 łyżeczki proszku do pieczenia
• 1 cukier waniliowy
• 1,5 kg jabłek (szara reneta lub inne odmiany kwaśne)
• ½ łyżeczki cynamonu
• 2 łyżki bułki tartej

Przygotowanie jabłek: Jabłka umyć, obrać, wykroić gniazda nasienne, pokroić w drobną kostkę lub zetrzeć na tarce o grubych oczkach. Wrzucić do dużego garnka lub na dużą patelnię. Gotować do momentu
rozpadnięcia się owoców i odparowania soku. Ostudzić. Dodać cynamon i bułkę tartą (bułka zagęszcza jabłka, jeśli jabłka są mocno soczyste, jak np. papierówki, można dodać nieco więcej bułki tartej).

Przygotowanie ciasta: mąkę, schłodzoną margarynę, żółtka, cukier waniliowy, proszek do pieczenia, śmietanę, smalec wyłożyć na stolnicę. Najpierw wysypać przesiana mąkę i inne sypkie składniki, a dalej
pozostałe. Można je wszystkie połączyć siekając nożem. Dalej zagnieść ciasto. Następnie po zagnieceniu dzielimy ciasto na dwie części-jedną większą, druga mniejszą.

Pieczenie: wysmarować blachę tłuszczem i wysypać mąką bądź bułką tartą tak, aby wszystkie krawędzie blachy były nią pokryte. Zamiast tłuszczu i mąki (bułki) można użyć papieru do pieczenia. Większą część ciasta rozwałkować i ułożyć na spodzie i bokach blachy. Na ciasto ułożyć ostudzoną masę z jabłek. Drugi kawałek ciasta również rozwałkować i ułożyć na masie jabłkowej. Następnie ciasto z wierzchu posmarować roztrzepanym jakiem. Ciasto ponakłuwać w kilku miejscach. Posypać cukrem kryształem lub zwykłym cukrem. Następnie wstawić do piekarnika nagrzanego do temperatury 180 °C i piec około 1 godziny.

Ten przepis to pomysł gospodyni z Kaniewa, gmina Bądkowo, powiat aleksandrowski.

(MM, Urząd Marszałkowski w Toruniu)